WAT IS TRIBOLOGIE?

Tribologie is een vakgebied dat specifiek onderzoek doet naar wrijving en slijtage die kunnen ontstaan op contactvlakken van materialen. Het begrip tribologie is afgeleid van de Griekse werkwoorden “tribo” en "logos", wat "de leer van de wrijving" betekent.

Tribologie houdt zich bezig met wrijving, slijtage en smering:

Wrijving is de weerstand tegen relatieve beweging tussen twee contactlichamen. Het is geen materiële eigenschap maar een systeemeigenschap. Wetenschappers geloven dat het optreedt als gevolg van de elektromagnetische aantrekkingskracht tussen geladen deeltjes in twee oppervlakken die elkaar raken.
Slijtage is de geleidelijke verwijdering, beschadiging of verplaatsing van materiaal op vaste oppervlakken.
Smering is het verminderen van wrijving en slijtage door het aanbrengen van het juiste smeermiddel tussen twee samenwerkende en langs elkaar bewegende oppervlakken. Door het smeermiddel zal de wrijving en slijtage tussen de twee bewegende oppervlakken verminderen.

Tribologie is strikt genomen de leer van de wisselwerking tussen verschillende oppervlakken. De onbekendheid van de naam doet geen recht aan de impact die tribologie heeft op industriële processen en de economie. Simpel gezegd gaan door wrijving machineonderdelen slijten en uiteindelijk leidt dat tot schade, storingen en uitval. Er wordt geschat dat alleen al de in economie van de VS elk jaar 1 á 2% procent van het BBP verloren gaat aan slijtage van machines en ander materieel.

De grondlegger van tribologie is Peter Jost. Sinds hij het Jost Report in 1966 heeft gepresenteerd, wordt over de hele wereld onderzoek gedaan naar verschillende tribologische aspecten. Dit om niet alleen wrijving in een machine te verminderen maar ook om de levensduur van de machine te verlengen. Het toepassen van tribologische principes leidt tot grotere operationele betrouwbaarheid, efficiëntie en productiviteit, maar ook tot behoud van materialen en energie.

Grondlegger tribologie: Peter Jost

Peter Jost wordt beschouwd als de grondlegger van de discipline tribologie. Begin jaren zestig was er in Engeland een enorme stijging in gemelde storingen van installaties en machines vanwege slijtage en bijbehorende oorzaken. Deze storingen veroorzaakten toen zware financiële verliezen. Naar aanleiding van deze situatie heeft de werkgroep Lubrication Engineering Working Group onder leiding van mechanisch ingenieur Peter Jost, hier onderzoek naar gedaan. Dit in opdracht van de Britse regering in 1966.

De werkgroep onderzocht en rapporteerde in het Jost report hoe wrijving, smering en slijtage de oorzaak waren van de storingen in installaties en machines. Ze concludeerde dat Engeland jaarlijk 515 miljoen pond kon besparen als zij deze oorzaken zouden aanpakken. Dit correspondeerde met 1.36% van het Bruto Nationaal Product (BNP) van Engeland op het gebied van industrie, natuurlijke middelen en landbouw. In het Jost report presenteerde Peter Jost het begrip “Tribology”. In Nederland spreken we over “Tribologie”.

WAT ZIJN DE VOORDELEN VAN TRIBOLOGIE?

Het toepassen van tribologische principes zorgt concreet voor de volgende voordelen: